گفتار نهم : استرس بیماری قرن و مقابله با آن

گفتار نهم : استرس بیماری قرن و مقابله با آن

استرس چیست ؟

کلمه STRESS از ریشه لاتین STRINGI به معنی محکم فشردن مشتق شده است.

. از یک دیدگاه مثبت، استرس یک منبع انگیزه و یک جزء لازم برای بقا و زندگی است؛ اما مسلما به صورت طولانی مدت و بیش از اندازه، زیان آور خواهد بود و اگر به وسیله دوره های تمدد اعصاب و استراحت تخفیف نیابد تهدید کننده سلامتی است. به طور کلی استرس از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

فشار روانی یا استرس، واکنش جسمانی و روانی در برابر محرک ها یا خواست هاست و برای هر کس چیزی یا حالتی خاص استرس ایجاد می کند.

نشانه های استرس:

1- علایم فیزیکی: تپش قلب- نفس نفس زدن- انقباض و سفتی قفسه سینه- سردرد ( که معمولا سردرد ناشی از هیجان نامیده می شود) – عرق کردن مفرط ( عرق سرد)- بی حسی و کرختی دست ها و پاها- خشک شدن دهان- سوء هاضمه- احساس تهوع- افزایش حرکات روده ها (اسهال عصبی) – کشیدگی و انقباض ماهیچه ها، از علایم فیزیکی هستند.

2- علایم روان شناختی: ناتوانی در تصمیم گیری- ضعف تمرکز حواس- ضعف حافظه که نتیجه کم توجهی و پریشانی حواست است.

دیدن خواب بد و کابوس- افکار منفی از علایم روان شناختی هستند.

3- علایم هیجانی: زود رنجی- یاس و واهمه- بدگمانی- کاهش عزت نفس- کاهش اعتماد به نفس- احساس ناامیدی و ناتوانی- افسردگی که علامت رایج دوره های طولانی مدت استرس از بعد هیجانی هستند.

4- علیم رفتاری: کاهش اشتها که باعث کاهش وزن می شود کاهش مراقبت بدن از خود – کاهش فعالیت های اجتماعی- رانندگی بدون توجه و افزایش تصادفات- استفاده افراطی از موادی چون سیگار، الکل و یا مواد مخدر در افرادی که با این مواد معتاد هستند. از تشابه های رفتاری می باشند.

علتهای استرس

بروز استرس stress دلایل گوناگونی دارد: نظیر از دست دادن شغل، شکست در عشق و زناشویی، از دست دادن فرزند و مسایل سیاسی و عاطفی و اقتصادی.

روش های مقابله با استرس:

1- روش های کوتاه مدت مقابله: مانند لذت بردن از طبیعت به وسیله حواس، تفریح، گردش، راه رفتن، بازی های مختلف سرگرم کننده.

2- روش های دراز مدت : این روش ها برای ارضاء از آینده طرح ریزی می شوند، این روش ها در اصل روش های اجتماعی هستند.

3- روش های غاییک

سلیه معتقد است که روش غایی بر اساس ساخت وجود انسان تعیین می شود. در این روش باید بین سه روش تعادل برقرار شود و برای اینکه فرد بتواند به حد نصاب ارزش وجودی خود برسد و آن را شکوفا سازد، ‌لازم است که در ابتدا سطح مطلوب استرس را در خود بشناسد، سپس از انرژی ذخیره شده خود و آنگاه خوشایندهای اجتماعی، برای سازگاری بنحو مطلوب و سودمند، استفاده کند و چنان که شاعر گفته استرس را بر خود ره ندهد.

توصیه‌هایی برای مقابله یا درمان استرس :

1-   واقع بین باشید: باید به یاد داشته باشیم که هیچ کس کامل نیست و هر کس محدودیت های خود را دارد. مهم این است که نقاط ضعف و قوت خود را بدانیم در این صورت انتظارات ما از خودمان واقع بینانه خواهد بود. وقتی توقعات فرد فراتر از توانایی هایش باشد با شکست مواجه خواهد شد.

2ـ برای وقت خود برنامه‌ریزی کرده و کارهای خود را اولویت‌بندی کنید

.

روش‌های مقابله با استرس :

1ـ روش‌های کوتاه مدت مقابله : ماند لذت بردن از طبیعت به وسیله حواس، تفریح ، گردش ، راه رفتن، بازی‌های مختلف سرگرم‌کننده. فعالیت‌های خلاقه، مانند نقاشی، استنشاق هوای آزاد، لذت بردن از دیدن دیگران یا از مشاهده خوشحالی آنان و  غیره ... در این نوع فعالیت‌ها کار و پاداش تقریباً در یک زمان انجام می‌شود.

2ـ روش‌های دراز مدت : این روش‌ها برای ارضاء از آینده طرح‌ریزی می‌شوند، این روش‌ها در اصل روش‌های اجتماعی هستند. مثلاً بعضی از مردم در جمع‌آوری ثروت و قدرت و برخی هم در اندوخته‌های مذهبی می‌دانند. بعضی دیگر از آینده قطع امید می‌کنند و با روش‌های ولگردی، مسافرت دایم، کار زیاد و یا متوسل شدن به مواد مخدر و مشروبات الکی از استرس پیش‌گیری می‌کنند.

3ـ روش غایی : سلیه معتقد است که روش غایی بر اساس ساخت وجود انسان تعیین می‌شود. در این روش باید بین سه روش تعادل برقرار شود و برای آنکه فرد بتواند به حد نصاب ارزش وجودی خود برسد و آن را شکوفا سازد، لازم است که در ابتدا سطح مطلوب استرس را در خود بشناسد، سپس از انرژی ذخیره شده خود و آنگاه خوشایند‌های اجتماعی، برای سازگاری بنحو مطلوب و سودمند، استفاده کند و چنان که شاعر گفته استرس را بر خود ره ندهد.

توصیه هایی برای مقابله یا درمان استرس

1ـ واقع‌بین باشید.

2ـ برای وقت خود برنامه‌ریزی کرده و کارهای خود را اولویت‌بندی کنید

3ـ تغییرات زندگی‌تان را محدود کنید

4ـ از حمایت دیگران استفاده کنید  

5ـ زمان‌هایی برای استراحت به خود ایجاد کنید .

.

6ـ به طور مرتب ورزش کنید .

7ـ هیجانات عاطفی خود را از بین ببرید

8ـ میز کار خود را تمیز کنید

9ـ وقتی را به خانواده خود اختصاص دهید .

پی‌آمد استرس:

به تدریج فرد را در معرض بیماری زودرس و پژمردگی و مرگ قرار می‌دهد. نگرانی و استرس، آدرنالین خون را افزایش می‌دهد که باعث اختلال در حرکات منظم قلب می‌شود و تنفس را دچار مشکل می‌سازد. استرس باعث سردرد، خستگی مفرط عضلات، بی‌حوصلگی و از دست دادن میل و رغبت به زندگی می‌شود. هم‌چنین کاهی این عوامل موجب کم‌شدن اشتهاء حواس‌پرتی و بی‌خوابی و یا بدخوابی می‌شود. و به طورکل، استرس زندگی طبیعی را مختل کرده و موجب قطع رابطه انسان با دیگران می‌شود